Yabancılar hukuku, en genel bağlamı ile bir ülke sınırları içerisinde yaşayan ve o ülkenin vatandaşı olmayan kişiler için uygulanan hukuk kurallarını içermektedir.
Türkiye’de yaşayan yabancıların haklarının sınırlarının çizildiği bu hukuk dalı ile genel bağlamda düzenleme sağlanmaktadır.
Mütekabiliyet İlkesi Nedir?
Bu alanda bilinmesi gereken en önemli kavram ise bu hukuk kurallarının mütekabiliyet ilkeleri olarak bilinmektedir. Mütekabiliyet, diplomatik anlamda karşılıklılık olma durumunu ifade etmektedir. Devletler arası ilişkileri içeren bu kapsamda Türkiye’de bulunan yabancıların hukuki haklarının ve anlaşmazlık durumunda yargılanma haklarının karşılıklı olma durumu ifade edilmektedir. Dolayısı ile yabancı kişilerin vatandaşı olduğu ülkeye göre değişiklik gösterebilen bu hukuk dalı, yabancıların ülke içerisindeki yaşam standartlarını ve çalışma düzenlerini kapsamaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti’nde Yabancılar Hukuku
Yabancılar ve Vatandaşlık Kanunu kapsamında yabancı kavramı, Türkiye Cumhuriyeti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişi olarak tanımlanmaktadır.
Bu konu kapsamında başvurulan 6458 sayılı ‘Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’ 2013 yılından bu yana yürürlüktedir. Yabancı kişilerin Türkiye’ye giriş, çıkış ve kalışları ile ilgili olarak gerekli olan tüm düzenlemeleri içeren bu kanun İçişleri Bakanlığı tarafından Göç İşleri Genel Müdürlüğü eli ile koordine edilmektedir.
Yabancıların Türkiye’ye giriş ve çıkış işlemleri kadar kalışları ile ilgili de tüm hükümleri içeren bu kanun kapsamında yabancıların ülke sınırlarına girişleri engellenebilmekte ve hatta yasaklanabilmektedir. Her iki kararda da iki ülke arasında karşılıklılık esas olmaktadır. Ayrıca kararın sebebine göre itiraz yolu açıktır. Giriş reddi ya da yasaklama işlemlerinde itiraz şekli değişmektedir.
Yabancılar Hukuku ile Birlikte Değerlendirilen Diğer Kanunlar
Türkiye’ye girişlerinde herhangi bir engel ile karşılaşmayan yabancıların Türkiye’deki çalışma şartları da 2003 yılından bu yana yürürlükte olan 4817 sayılı ‘Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’ kapsamında değerlendirilmektedir. Bu kanun kapsamında söz konusu yabancıların çalışma izinlerindeki istisnalar açıkça belirtilmiştir.
Türkiye’ye giriş izinleri sorunsuz gerçekleşen yabancıların ülkede gayrimenkul edinmeleri açısından da 2644 sayılı ‘Tapu Kanunu’ dikkate alınmaktadır. Tapu Kanunu yanı sıra bazı özel kanunlar kapsamına da giren Yabancıların gayrimenkul edinmesi durumu belirli bir çerçevede ve bazı sınırlandırılmalarla mümkün hale gelmiştir.
Bir yabancı kişinin başka bir ülkede yaşamını devam ettirebilmesi için gerekli olan düzenlemelerden bazıları da 5543 sayılı ‘İskan Kanunu’, 5682 sayılı ‘Pasaport Kanunu’, 5901 sayılı ‘Türk Vatandaşlık Kanunu’ ve 4875 sayılı ‘Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’ ile düzenlenmektedir.
Aynı zamanda bu hukuk dalı Şirketler Hukuku, Aile Hukuku, Miras Hukuku ve İş Hukuku gibi birçok hukuk dallı ile de bağlantılıdır.
Görüldüğü gibi yabancılar hukukunu oluşturan mevzuatlar yaşam hakkı, sosyal haklar ve çalışma hakları bakımından düzenlenmeyi gerektiren bir bütünü ifade etmektedir.
Ayrıca uluslararası hukuk kurallarından da yararlanılması beklenen yabancılar ve vatandaşlık hukuku, bir yabancının ülke sınırları içerisindeki tüm yaşam standartlarını belirleyen kapsamlı bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu kanun kapsamında değerlendirilen yabancılar, başka bir ülkenin vatandaşlığında bulunan kişileri, vatansız bireyleri, sığınmacı ve mültecileri kapsamaktadır.
Çok geniş ve hassas bir hukuk dalı olan yabancılar ve vatandaşlık hukuku kapsamında, Türkiye’de 90 günden fazla kalacak olan yabancılar için ikamet izni zorunlu tutulmaktadır. Ülkeye giriş çıkışları ve ülke içerisindeki çalışma izni işlemleri iki ülke arasındaki ilişkilerden açık ve net biçimde etkilenmektedir.
Başka bir ülkede bulunan yabancılar için son derece hayati bir konu olan bu hukuk dalı için alanında uzman avukatlardan mutlaka yardım alınmalıdır.
Yabancılar Hukuku Avukatları Hangi Davalara Bakar?
- Yabancı kişilerin Türkiye’deki gayrimenkul alım ve satım işlerinin takibi
- Yabancı işçi istihdamındaki danışmanlıkların yürütülmesi
- Çalışma ve oturma izinlerinin takibi
- Vatandaşlık işlemlerinin başvurusu ve takibi
- Yabancıların Türkiye’deki ticari faaliyetlerinin yürütülmesi
- Yabancıların Türkiye’de taraf oldukları dava ve icraların takibi
